1. Mềm vỏ là gì? Dấu hiệu nhận biết?
- Bệnh mềm vỏ (hay còn gọi là hiện tượng vỏ yếu) là tình trạng vỏ tôm không cứng chắc sau khi lột xác – thay vì tạo lớp vỏ mới chắc khỏe, tôm lại có vỏ mỏng, mềm, dễ biến dạng hoặc bị gãy, cong.
- Dấu hiệu thường gặp:
+ Vỏ tôm mềm, trong suốt, dễ tổn thương.
+ Tôm lột xác xong nhưng không thể cứng vỏ.
+ Bơi yếu, lờ đờ, nằm đáy.
+ Giảm ăn rõ rệt, đặc biệt sau mỗi đợt lột xác.
2. Hậu quả của bệnh mềm vỏ
- Mặc dù không gây chết đột ngột như một số bệnh khác, nhưng mềm vỏ là một bệnh âm thầm gây thiệt hại nặng:
+ Tôm giảm ăn, giảm lớn, kéo dài thời gian nuôi.
+ Tăng tỷ lệ hao hụt sau lột xác, đặc biệt với ao mật độ cao.
+ Dễ bị vi khuẩn, nấm tấn công, vì lớp vỏ yếu là cửa ngõ cho mầm bệnh.
+ Ảnh hưởng chất lượng thu hoạch, giảm giá bán, giảm lợi nhuận.
+ Trong một số trường hợp nặng, có thể gây chết rải rác nếu không xử lý kịp thời.
3. Nguyên nhân gây bệnh mềm vỏ
Bệnh mềm vỏ có thể do nhiều nguyên nhân phối hợp. Các yếu tố chủ yếu gồm:
Canxi, magie, natri, kali,... là thành phần thiết yếu để hình thành lớp vỏ. Nếu tôm không hấp thu đủ khoáng từ nước hoặc thức ăn, vỏ sẽ yếu, mềm, không cứng chắc.
- Môi trường nước không ổn định
- pH thấp hoặc dao động lớn trong ngày.
- Độ kiềm thấp (< 80 mg/l CaCO₃) khiến việc hấp thu khoáng khó khăn.
- Oxy hòa tan thấp – ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất.
- Khẩu phần ăn thiếu vitamin D, vitamin C, khoáng vi lượng.
- Thiếu các axit amin thiết yếu để tổng hợp protein cấu thành vỏ.
Khi tôm lột xác đồng loạt, nhu cầu khoáng chất và năng lượng tăng cao đột ngột. Nếu không bổ sung kịp thời, tôm sẽ dễ bị mềm vỏ.
Một số vi sinh vật gây hại có thể làm chậm quá trình tái tạo vỏ hoặc phá hủy lớp vỏ mới hình thành.
4. Hướng dẫn phòng ngừa hiệu quả
- Quản lý môi trường nước chặt chẽ
- Duy trì pH từ 7.8 – 8.3, độ kiềm từ 120 – 180 mg/l CaCO₃.
- Sục khí mạnh, đặc biệt vào ban đêm để duy trì oxy hòa tan > 5 mg/l.
- Hạn chế sốc môi trường, đặc biệt trước – trong – sau lột xác.
- Bổ sung khoáng và vitamin định kỳ
- Tạt khoáng Ca, Mg, Si định kỳ 3 – 5 ngày/lần, nhất là trước đợt lột xác rộ.
- Trộn vitamin D, C, khoáng vi lượng vào thức ăn để hỗ trợ tôm cứng vỏ, tăng miễn dịch.
- Có thể dùng kết hợp chế phẩm sinh học để ổn định đường ruột, hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng.
- Tránh để tôm lột xác đồng loạt bằng cách giảm stress môi trường, điều chỉnh cho ăn.
- Bổ sung khoáng trước đợt trăng tròn 2–3 ngày.
- Đảm bảo khẩu phần ăn đầy đủ
- Dùng thức ăn chất lượng, giàu dinh dưỡng, độ tan thấp.
- Không để tôm ăn thiếu hoặc ăn quá no – tránh tạo stress đường ruột.
5. Kết luận
- Mềm vỏ là bệnh thường gặp nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu bà con nuôi chủ động kiểm soát tốt môi trường – dinh dưỡng – khoáng chất. Đặc biệt, trong giai đoạn lột xác, sự chủ động của người nuôi là yếu tố quyết định.
=> Tại Tôm giống gia hoá Siêu Việt, chúng tôi không chỉ cung cấp con giống khỏe mạnh, lột xác đồng đều mà còn đồng hành hỗ trợ bà con trong quản lý kỹ thuật suốt vụ nuôi. Nếu bà con cần tư vấn chuyên sâu hơn, hãy liên hệ ngay đội ngũ kỹ thuật Siêu Việt – luôn sẵn sàng hỗ trợ từ khâu xuống giống đến lúc thu hoạch.
Nguồn: Trung tâm khuyến nông Quốc Gia
.png)