1. Sản Lượng Tôm Toàn Cầu: Tăng Trưởng Chậm, Thận Trọng Lên Ngôi
- Theo báo cáo mới nhất từ Rabobank, tổng sản lượng tôm nuôi toàn cầu trong năm 2025 dự kiến đạt khoảng 6,1 triệu tấn, tăng nhẹ 2% so với năm 2024. Điều này đánh dấu mức tăng trưởng chậm nhất trong vòng 5 năm qua.
- Châu Á vẫn là khu vực dẫn đầu về sản lượng, nhưng các nước như Ấn Độ, Việt Nam, Thái Lan đang dè dặt mở rộng sản xuất do chi phí tăng và thị trường tiêu thụ chưa thực sự ổn định.
- Ecuador, quốc gia dẫn đầu xuất khẩu tôm sang Mỹ, dự kiến tăng trưởng sản lượng 3–4%, tiếp tục tận dụng lợi thế logistics và mô hình nuôi công nghiệp.
* Việc các quốc gia sản xuất lớn cùng "kéo phanh" cho thấy sự cẩn trọng sau nhiều năm tăng trưởng nóng.
2. Nhu Cầu Tiêu Thụ Tôm: Hồi Phục Không Đồng Đều
- Mỹ và EU: Dù vẫn là hai thị trường tiêu thụ tôm hàng đầu thế giới, nhưng lạm phát kéo dài và chính sách thắt chặt chi tiêu của người dân đã khiến mức tiêu thụ chững lại từ 2023 đến đầu 2024. Tuy nhiên, từ quý I/2025, các chỉ số tiêu dùng đã bắt đầu phục hồi tích cực.
- Trung Quốc: Là thị trường tiêu thụ tôm lớn nhất châu Á, nhưng đang đối mặt với nhu cầu yếu, đặc biệt trong phân khúc tôm nhập khẩu, do tâm lý tiết kiệm và chuyển sang sử dụng thủy sản nội địa.
- Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN: Các thị trường ngách nhưng có mức độ ổn định cao, nhất là đối với tôm chất lượng cao, sạch và truy xuất nguồn gốc.
=> Điều này buộc các doanh nghiệp phải đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, không thể phụ thuộc duy nhất vào một khu vực như trước kia.
3. Giá Cả và Áp Lực Cạnh Tranh
- Sau đợt lao dốc vào năm 2023, giá tôm đã bắt đầu phục hồi vào cuối 2024 – đầu 2025. Tuy nhiên, sự phục hồi này không đồng đều:
+ Tôm cỡ nhỏ (60–80 con/kg): Giá vẫn thấp do nguồn cung dồi dào và nhu cầu không cao.
+ Tôm size lớn (20–30 con/kg): Giá tốt hơn nhờ phục vụ phân khúc cao cấp và nhà hàng.
* Tuy nhiên, các nhà sản xuất vẫn đang đối mặt với áp lực lớn về:
- Chi phí thức ăn, giống, thuốc thủy sản tăng mạnh.
- Tiêu chuẩn nhập khẩu ngày càng khắt khe (chất lượng, dư lượng, môi trường, an sinh động vật…).
- Cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia như Indonesia, Bangladesh đang đẩy mạnh xuất khẩu.
4. Chuyển Dịch Sang Nuôi Bền Vững và Công Nghệ Cao
- Xu hướng "tôm sạch – tôm xanh" đang trở thành xu thế chủ đạo toàn cầu. Từ người tiêu dùng đến các nhà phân phối đều yêu cầu cao hơn về:
- Truy xuất nguồn gốc, minh bạch sản xuất
- Không kháng sinh, thân thiện với môi trường
- An toàn sinh học và lao động công bằng
* Các quốc gia như Việt Nam, Ecuador, Ấn Độ đang đầu tư mạnh vào:
- Mô hình nuôi tuần hoàn, nuôi biofloc, hệ thống RAS
- Ứng dụng công nghệ số trong giám sát và điều khiển môi trường nuôi
- Hợp tác cùng các tổ chức quốc tế về chứng nhận bền vững (ASC, BAP...)
5. Việt Nam Trong Bối Cảnh Thế Giới
Việt Nam vẫn là một trong ba nước xuất khẩu tôm lớn nhất toàn cầu, nhưng đang đối mặt với những thách thức:
- Tôm sú truyền thống vẫn có lợi thế, nhưng sản lượng không cao bằng tôm thẻ chân trắng.
- Chi phí sản xuất tăng, trong khi giá bán chưa thực sự hấp dẫn.
- Doanh nghiệp Việt đang chuyển hướng vào chuỗi giá trị sâu: chế biến, nâng giá trị gia tăng, phát triển thương hiệu riêng, đầu tư vào con giống và công nghệ.
- Dù có nhiều thách thức, Việt Nam vẫn được đánh giá là quốc gia có tiềm năng lớn để duy trì vị thế nếu kịp thời chuyển mình, đổi mới kỹ thuật và thích nghi thị trường.
Kết Luận
Năm 2025 sẽ là năm then chốt với ngành tôm toàn cầu – một năm của chuyển mình, tái cấu trúc và bứt phá. Trong bối cảnh nhiều biến động, doanh nghiệp nào nắm bắt được xu hướng, tối ưu sản xuất và đáp ứng được yêu cầu thị trường sẽ là người chiến thắng.
Nguồn tham khảo:
Rabobank Shrimp Outlook 2025
S&P Global Commodity Insights
IMARC Group Shrimp Market Forecast
Undercurrent News
Báo cáo ngành thủy sản Việt Nam (VASEP)
.png)